THỤC ĐÔNG DẠ ĐÀM - Đập cánh
Nhà văn nổi tiếng Tần Mục đã đánh giá Đại Cách mạng Văn hóa bằng một câu thế này: “Đây thật sự là kiếp nạn chưa từng có, mấy triệu người ôm hận mà chết, biết bao gia đình tan vỡ, biết bao thiếu niên biến thành côn đồ độc ác, biết bao sách vở bị một mồi lửa thiêu trụi, biết bao danh lam thắng cánh bị phá thành một đám hoang tàn, bao nhiêu mộ phần người hiền đi trước bị quật lên, bao nhiêu tội ác tiến hành mượn danh cách mạng!”
Cụ thể hơn một chút, Đại cách mạng Văn hóa khởi nguồn từ những chính sách sai lầm trong thời kỳ này, nhắm vào thành phần tri thức. Văn nhân, nhà giáo, nghệ sĩ, trí thức, ca kỹ, đều bị quy thành những kẻ mang tư tưởng phong kiến thối nát, phản cách mạng, đầu độc “mầm non” tổ quốc. Cũng vì thế, quyền lực vô hạn được trao vào tay những thanh thiếu niên trẻ tuổi gọi là “vệ quân đỏ”, biến họ thành những kẻ nghi kị, phán xét, tàn nhẫn. Trung Quốc trải qua mười năm đen tối tột cùng, gây ra tổn hại vô cùng nghiêm trọng đối với giáo dục, khoa học, văn hóa, và hơn cả là sinh mạng. Hiện giờ vẫn chưa có con số thống kê chính xác, nhưng đã có đến hàng triệu hộ bị tịch biên tài sản, khoảng 2-10 triệu người chết vì bị bức hại, tự sát, đấu tranh, con số người bị tra tấn đến tàn phế hay chịu những ảnh hưởng khác về tinh thần thì càng là vô số. Những nhà văn, nhà hoạt động nghệ thuật, quan chức bị lưu đày, bị bức hại đến chết hoặc phát điên trong thời kỳ này cũng rất nhiều. Miếu Khổng tử cùng rất nhiều mộ của những danh nhân cổ đại bị quật lên và kéo đi thị chúng. Vô vàn sách cổ, văn vật, danh tích lịch sử bị phá hoại.
Nếu có hứng thú với sự kiện lịch sử này, mình đề cử tác phẩm điện ảnh kinh điển “Bá Vương Biệt Cơ” và kịch truyền thanh “Nhất bái thiên địa”, đều là những tác phẩm lấy bối cảnh thời kỳ Đại cách mạng Văn hóa. Gần đây được bạn giới thiệu thêm bộ phim “M.Butterfly” cũng nhắc đến bối cảnh Văn Cách, phim rất hay, Tôn Long rất đẹp, cực lực đề cử!!!
__________
Về “Đập cánh”, như đã nói, vì thời gian và bút lực có hạn, mình chủ yếu tập trung đầu tư vào việc khai thác một nội dung hoàn chỉnh, vậy nên có thể mọi người sẽ cảm thấy Tiết Hiểu trong này của mình khá lạ, khá là …OOC. Trong lúc viết nhìn lại, bản thân mình cũng cảm thấy Tiết Dương có phần quá đáng ghét và Hiểu Tinh Trần cũng không đáng yêu cho lắm =)))))))))). Có thể nói, Tiết Dương và Hiểu Tinh Trần lúc gặp nhau là Tiết Dương và Hiểu Tinh Trần được mình xây dựng dựa vào nguyên tác, sau đó theo thời gian và bối cảnh thời đại, những đặc tính trong thiết lập của họ bị phóng đại lên. Tiết Dương trở thành một kẻ vô tình, vô tâm, độc đoán, còn Hiểu Tinh Trần dung túng hắn thành thói lại trở nên vô tri vô giác, biến thành con rối bị hắn khống chế trong tay. Bi kịch ở chỗ, y lại là con rối có ý chí, có tư tưởng của chính mình, vậy mà chẳng làm thế nào thoát được khỏi bàn tay khống chế của người điều khiển.
Nhưng nếu đổ hết tội lỗi lên bối cảnh thời đại bọn họ sống thì lại có phần quá đáng lắm phải không, vì dù sao thì con đường đều do hai người lựa chọn cả mà. Tiết Dương không phải “vệ quân đỏ”, hắn chỉ tiếp tay cho đội quân này thôi. Hắn giấu thư gửi cho Hiểu Tinh Trần, nhưng cũng không gửi thư mà y viết đi. Mục đích của hắn là kéo hai người khỏi đối mặt với cuộc thanh trừng ác nghiệt này, nhưng bằng cách này hay cách khác thì cuối cùng mất mát vẫn đến với bọn họ. Tiết Dương không sai, nhưng hắn lại cũng chẳng đúng. Còn Hiểu Tinh Trần là sai ở việc bao dung cho Tiết Dương chiếm trọn hết cuộc sống của mình, khiến y sau cùng là kẻ bị gạt ra ngoài lề, đối diện với bất cứ thứ gì cũng đều lực bất tòng tâm.
Trong tác phẩm này, mình lồng ghép rất nhiều chi tiết, nhưng khi viết xong rồi lại không nhớ được nhiều nữa, haha, liệt kê lại một vài điểm, nếu nhớ ra được tiếp có lẽ mình sẽ lại bổ sung thêm:
– Thời gian: Thứ mình muốn thể hiện ở đây là việc thời gian ngưng đọng lại, giống như việc Tiết Dương đã kéo Hiểu Tinh Trần khỏi phân tranh thế gian, vì vậy những phần có thể định hình được mốc thời gian đều khá tương đồng. Phần 1 bọn họ gặp nhau vào một đêm mưa lạnh, phần 6 là đầu đông năm thứ hai, ba phần cuối cũng là mùa đông, nhưng là năm cuối cùng. Chi tiết thể hiện rõ nhất chính là chiếc đồng hồ quả quýt và đồng hồ trong nhà của hai người đều chạy chậm, giống như là thời gian của bọn họ ngưng trệ lại vậy.
Việc đảo ngược trật tự thời gian hai phần cuối cũng tương tự, đó là khi thời gian của Hiểu Tinh Trần và Tiết Dương đã hoàn toàn ngưng lại. Đối với Hiểu Tinh Trần là dấu chấm hết sinh mệnh, còn đối với Tiết Dương lại mang nghĩa thời gian sau này đối với hắn đều không còn ý nghĩa gì nữa.
– Hình xăm cánh bướm: Được lấy cảm hứng từ hai câu trong lời bài đồng nhân khúc “Thần” trích dẫn đầu tác phẩm. Đây là một trong những chi tiết đầu tiên mình nghĩ ra khi chuẩn bị hạ bút viết, cũng là chi tiết gần như thay đổi hướng đi ban đầu của ý tưởng. Nó quả thực được Tiết Dương chuẩn bị từ khi nghe Hiểu Tinh Trần định nghĩa về ‘khoáng đạt’ cơ, và hắn đã chuẩn bị nó như đem ‘tự do’ đóng gói lại và trao cho Hiểu Tinh Trần vậy, chỉ tiếc rằng qua thời gian, nó lại biến chất thành xiềng xích trói buộc y. Đối với Hiểu Tinh Trần, ban đầu đây là biểu hiện y thừa nhận và tiếp nhận tình cảm cũng như sự tin tưởng với Tiết Dương, về sau lại trở thành minh chứng cho sự ỷ lại, phó thác của y vào Tiết Dương.
– Che mắt: Trong “Đập cánh”, từ đầu đến cuối, Hiểu Tinh Trần đều không hề mù, chỉ có Tiết Dương che lại mắt y mà thôi. Chính là khi xăm cánh bướm lên tay Hiểu Tinh Trần, Tiết Dương đã che mắt y lại và hôn y. Cũng có thể nói là tình yêu của hai người che lại mắt y chứ nhỉ?
– Cửa sổ: Nhớ không nhầm thì hình ảnh này mình để xuất hiện từ phần 6, khi Hiểu Tinh Trần khâu vá bên cửa, lúc này vẫn còn ánh sáng lọt vào, và những sợi chỉ trắng Hiểu Tinh Trần kéo ra thì đang hóa thành cái kén trói buộc y. Qua thêm một mùa đông, ở phần 7, ô cửa sổ này đã dán giấy mờ, không nhìn thấy bên ngoài nữa, bên ngoài cũng không nhìn thấy y. Hiểu Tinh Trần đã cố gắng mở nó, nhưng rồi lại nhanh chóng bỏ cuộc, những ồn ã bên ngoài đều không ảnh hưởng hay can hệ được tới y nữa. Đây chính là ‘chiếc lồng son’ mà Tiết Dương đã giữ Hiểu Tinh Trần lại suốt thời gian đó, nhưng sau cùng, cũng chính là hắn ném chiếc gạt tàn vỡ ô cửa kính, khiến ‘chim hoàng yến’ của hắn thoát ra ngoài. Nói vậy, thực ra cảm thấy Tiết Dương cũng không quá đáng ghét chứ, nhỉ?
– Chiếc hộp sắt: Có mấy lần mình đã từng nói với bạn bè rằng, thực ra tác giả chỉ là người kể chuyện thôi, nhân vật dưới ngòi bút tự có phán quyết và bước đi của họ. Chi tiết này chính là một minh chứng vậy. Thật sự lúc viết ngay cả bản thân mình cũng không hiểu vì sao chiếc hộp này lại ở đó, vì sao lại đặt phía trên chồng thư, vì sao không cất thư vào bên trong ấy, chỉ cảm thấy nó cần phải như vậy. Thực ra, đây có thể coi như trái tim của Tiết Dương, hoặc tình cảm của hắn dành cho Hiểu Tinh Trần đi. Hắn có thể xấu xa, có thể giả dối, có thể độc đoán, ích kỷ, tàn nhẫn và vụ lợi, nhưng bất kể là việc làm của hắn có bao nhiêu xấu xa, cũng chẳng hề mâu thuẫn với sự thật rằng trái tim hắn dành cho Hiểu Tinh Trần là thuần khiết, không cần nghi ngờ gì cả.
– Tự sát: Người nhà bị thiêu sống, Tiết Dương phản bội lại niềm tin của y, đây đều là một trong những nguyên nhân dẫn đến lựa chọn tự sát của Hiểu Tinh Trần. Nhưng có một chi tiết mình cảm thấy tác phẩm thể hiện không quá rõ ràng, có điều lại là một nhân tố quan trọng cũng góp phần vào những lý do trên. Lúc hai người mới quen nhau, quần chúng mà mình xây dựng là hình tượng lạnh lùng, thờ ơ, tránh bản thân khỏi thị phi và bo bo giữ mình, trong khi đó, cả Tiết Dương và Hiểu Tinh Trần đều tách biệt khỏi hình ảnh này. Tiết Dương luôn đi gây sự, và Hiểu Tinh Trần thì luôn xen vào giúp đỡ người khác. Nhưng về sau, hình ảnh của bọn họ bị hòa lẫn vào quần chúng, vào những đội quân ô hợp đi diễu hành trên phố, lạc lõng mất phương hướng. Tiết Dương và Hiểu Tinh Trần, xét trên một góc độ, một phương diện nhất định, quả thực đã trở thành hình tượng “quần chúng” ban đầu. Đối với Tiết Dương, đây là mục đích của hắn, là việc hắn bắt buộc phải làm. Còn với Hiểu Tinh Trần, đây lại là thất bại của y, y đã trở thành dạng người mà y từng không muốn trở thành nhất.
– Tàu điện: Chi tiết này mình đặt hơi nhiều cảm xúc cá nhân của mình vào trong nên có vẻ khá là chủ quan. Khi Tiết Dương lên tàu, trời cũng đổ mưa. So với trận mưa xuất hiện ở phần đầu, khi đó bọn họ ở bên nhau, trong tiệm của Tiết Dương thì hiện giờ mưa gió chẳng tạt đến đầu ai trong cả hai người nữa. Hiểu Tinh Trần đã trở về nhà rồi, mặc dù nơi đó cũng chẳng còn là nhà. Còn Tiết Dương trở thành kẻ lang thang, cô đơn phiêu bạt. Có thể coi đây chính là kết cục của hắn đi vậy.
– Đập cánh: Về tên đề này, lúc mình đem đi hỏi beta reader của mình, cậu ấy đã nói rằng liên tưởng đến một đôi cánh không ngừng lay động, và mình bèn nghĩ, đây, chính nó rồi. Là đôi cánh muốn chạm tới ‘khoáng đạt’ cùng ‘tự do’, cũng là đôi cánh muốn chạy thoát khỏi giông tố thời đại, muốn thoát khỏi ‘chiếc lồng son’. Nhưng cuối cùng, cũng là đôi cánh vùng vẫy không thể thoát khỏi những xiềng xích trói buộc từ tứ phía, sau cùng rách nát, tan vỡ, hóa thành một nhúm tro bụi bị cuốn dạt đi giữa dòng chảy xiết vội vã của thời gian.
Cuối cùng muốn nói chính là, đây là chiếc fic đầu tiên của mình cán mốc kỷ lục hơn 10k chữ đó~ Dù vẫn còn nhiều điều chưa trọn nhưng vẫn là một việc hết sức đáng mừngヽ(‘∀’。)ノ